‘Waar zijn de goede mensen gebleven?’
De Haagse beeldend kunstenaar en mensenrechtenactivist Ingrid Rollema is een van de oprichters van de Hope Foundation. Deze organisatie helpt in Gaza kinderen met oorlogstrauma’s, handicaps en ziekte om via lessen op het gebied van kunst en cultuur te bouwen aan een betekenisvolle toekomst.
Ingrid Rollema zit boordevol verhalen over haar ervaringen met kinderen die de oorlog in Gaza mee moeten maken: ‘Bij een bombardement in Gaza herkende een meisje van 8 jaar haar gedode moeder aan het haar en riep: ‘Laat me erbij, dat is mijn moeder!’ Maar ze mocht er niet bij. Toen viel het meisje stil, keek omhoog en vroeg: “Waar zijn de goede mensen gebleven?” Deze vraag is voor mij essentieel, want je kunt je focussen op het kwaad, maar je kunt ook kijken naar de mensen die goed doen.’
Geen woord
Rollema heeft in Gaza drieëndertig jaar samengewerkt met dr. Jean Calder, een rehabilitatiearts en humanitair hulpverlener die meer dan veertig jaar werkte voor de Palestijnse hulporganisatie Rode Halve Maan. Rollema: ‘Op uitnodiging van een kinderarts, die veel gevoel voor kunst had, ben ik naar dr. Jean Calder in Gaza gegaan en kreeg ik twaalf heel zieke kinderen onder mijn hoede. Ik ben met hen aan het werk gegaan met creatieve werkvormen. Er was een meisje dat al twee jaar geen woord had gezegd, maar die door dat creatieve werk weer is gaan praten. Ik vond het verschrikkelijk toen ik dat werk moest loslaten; ik wilde nooit meer meemaken dat ik opnieuw kinderen zou moeten achterlaten. Toen heb ik samen met anderen de Hope Foundation opgericht en konden we plaatselijke kunstenaars-docenten het werk met kinderen helpen voortzetten.’
‘Waarom wordt er
niet onderhandeld
over vrede?’
De Hope Foundation biedt kinderen in oorlogsgebieden lessen op het gebied van kunst en cultuur om hen zo te helpen een betekenisvol leven voor zichzelf op te bouwen. Hiervoor heeft de Foundation een breed scala aan scholen opgericht, zoals een breakdance-academie, een sociaal medialab, een open studio en een academie voor jong talent waar theater- en schilderlessen worden gegeven. Alle projecten van de Foundation zijn het resultaat van de initiatieven van mensen uit Gaza zelf.
Menselijkheid
Ingrid Rollema vertelt over haar ervaringen met de vele bombardementen: ‘Er was in Gaza een synagoge; er waren kerken, moskeeën, maar alles is platgebombardeerd. Zelfs onze academie voor jong talent is bewust met springstof opgeblazen. Als je mensen hun geschiedenis ontneemt, als je hun cultuur vernietigt, wat blijft er dan nog over als ankerpunt? Hoe kun je het bedenken om alles wat cultureel is te vernietigen? We zijn al honderden kinderen kwijt en evenzovele kinderen missen armen of benen of zijn blind geworden. Laatst zijn we weer zeventig kinderen kwijtgeraakt die bij een van onze projecten hoorden. Ik werd zo boos en verdrietig, maar uiteindelijk dacht ik toch weer dat je tegenover zoveel onmenselijks alleen nog maar meer menselijkheid kunt inzetten. Pas zag ik een foto van Israëlische militairen die stonden te huilen omdat enkele Israëlische jongens zichzelf in Gaza hadden opgehangen. Want er is dienstplicht voor vrouwen en mannen, maar er zijn genoeg Israëliërs die deze oorlog helemaal niet willen. Er is zoveel kennis in de wereld dat ik niet kan begrijpen dat die kennis niet ten behoeve van vrede toegepast wordt. Waarom wordt er niet onderhandeld over vrede, zowel in Oekraïne als in Gaza?’
De verhalen doorvertellen
Hoe kan het dat Rollema met al die ervaringen niet onder gevoelens van wanhoop en machteloosheid gebukt gaat? ‘Dat komt denk ik omdat ik in actie ben. Ik voel me niet machteloos, ik kan iets doen voor die mensen en vooral voor die kinderen. Ik vertel de verhalen door en haal vanuit Nederland geld binnen voor het goede werk. Voor de kinderen werkt het zo: doordat ze samen met andere kinderen beelden maken over wat hen bezighoudt, erover dansen of het in een theatervoorstelling verwerken, kunnen ze het als het ware vastpakken. Onze mensen in Gaza hebben met kinderen tekeningen gemaakt op de witte brokstukken van de kapotgeschoten gebouwen. Daarmee brengen de kinderen naar buiten wat in hen leeft en maken ze hun wereld ook een stukje mooier.’
Greet Kappers
Kijk hier naar een kort filmpje over het recente werk van de Hope Foundation in Gaza: https://vimeo.com/marselloermans/review/984306497/26ba2c5d4a
Bij de foto: ‘Door te tekenen op de brokstukken uiten de kinderen wat in hen leeft en maken ze hun wereld een beetje mooier.’