In processie naar het kerkhof
In de Evangelische Broedergemeente wordt Pasen uitbundig gevierd. Volgens een oud gebruik verzamelt men zich op de vroege paasochtend op het kerkhof om Jezus’ overwinning op de dood te vieren. Twee Haagse gemeenteleden vertellen er met heimwee over.
De Evangelische Broedergemeente is wereldwijd in veel landen vertegenwoordigd. De paasviering is bijzonder en illustratief voor de geloofsbeleving binnen deze kerk. Irene Becker, een van de leden van de gemeente, vertelt over de viering zoals ze die zich herinnert uit haar jeugd in Suriname. De tegenwoordige vieringen van de gemeente in Nederland vinden nog volgens een vergelijkbare structuur plaats, op basis van de Surinaamse viering.
‘We gingen in Suriname met Pasen altijd ’s ochtends vroeg naar de kerk: rond een uur of vijf, als alles nog donker was’, vertelt Becker. ‘Iedereen was in het wit gekleed en dat zag er in het donker heel mooi uit. De dienst bestond uit gebed en zang. Daarna gingen we allemaal in processie naar het kerkhof. Op weg daarnaartoe speelde een bazuinkoor, met veel trompetten, en we riepen: “Hij is waarlijk opgestaan!” Dat gaf een ontzettend feestelijk gevoel.’
Houten frame
‘Op het kerkhof stonden we rond een leeg graf’, vervolgt Becker. ‘Dat was niet echt een graf, het was een ritueel. Dat kon een echt gat in de grond zijn, maar ook bijvoorbeeld een doek dat tussen een houten frame was gespannen. We stonden dan bij dat graf, zoals ooit Maria Magdalena het lege graf van Jezus vond. Daar vond dan een grotendeels gezongen plechtigheid plaats. We zongen voor de herrezen Jezus, die de dood heeft overwonnen. En we zongen ook voor alle overledenen op het kerkhof, opdat ook zij zullen leven in Gods aangezicht. Opdat ook zij de dood overwinnen en het eeuwige leven krijgen. Wij zongen en baden voor hen. Want of mensen nu goed of slecht zijn geweest: dat oordeel is niet aan ons, maar aan God.’
‘Na het bezoek aan het kerkhof gingen we terug naar de kerk’, vertelt Ortencia Leider-Vilei, een ander lid van de gemeente. ‘Om negen uur begon dan weer de kerkdienst. Veel mensen gingen in de tussentijd naar huis om feestkleding aan te trekken. Die kleding was oranje en geel: de kleuren van de lente en van het leven. De mensen die verder weg woonden bleven in de kerk. De rest van de dag was dan gewijd aan feest, er werd bijvoorbeeld een bazaar gehouden en er werd lekker gegeten.’
Te koud
Beide vrouwen vertellen met zichtbaar enthousiasme over de paasviering in Suriname. ‘Ik mis dat’, zegt Leider-Vilei. ‘We hebben hier een min of meer gewone paasdienst, maar die heeft wel hetzelfde doel als de Surinaamse viering: het is een herbeleving van de opstanding van Jezus. In de Chasséstraat, waar onze kerk is gevestigd, gaan we niet naar het kerkhof. Andere kerken van onze gemeente doen dat wel, maar niet zo vroeg in de ochtend: daarvoor is het in Nederland te koud. Maar ook als we niet fysiek naar de begraafplaats gaan, zijn we met onze gedachten bij het lege graf en de herrezen Jezus, en is het alsof we bij Zijn lege graf staan.’
‘De feestkleding was
oranje en geel:
lente en leven’
Becker: ‘De hele lijdenstijd blijft daarom een bijzondere periode. Het is een periode van inkeer en bezinning, waarbij we herinnerd worden aan het lijden van Jezus. Op Witte Donderdag staan we bijvoorbeeld met een avondmaaltijd stil bij Het Laatste Avondmaal. Dat zorgt bij mij altijd voor kippenvel, want ik voel dan de aanwezigheid van Jezus. Ook Goede Vrijdag is erg emotioneel. Het raakt me enorm om te bedenken dat God zijn Zoon naar de mensen heeft gestuurd en dat Jezus toen door hen zo afschuwelijk is mishandeld. Ze hebben Hem gemarteld en gekruisigd. Daarom vind ik Pasen ook altijd een feest van Gods genade.’
Edwin Fagel
De Evangelische Broedergemeente is een protestants kerkgenootschap dat wereldwijd in veel landen vertegenwoordigd is. Het is in de vijftiende eeuw gesticht in Moravië (ongeveer het huidige Tsjechië en Slowakije). In de achttiende eeuw werden de zendelingen de hele wereld over gezonden. Zo werd het geloof binnen Suriname verspreid, en later van daaruit ook in Nederland. In Nederland heeft de Evangelische Broedergemeente vooral veel aanhang onder Surinaamse Nederlanders. Men gaat uit van de Bijbel als het onfeilbare en gezaghebbende Woord van God. De persoonlijke band met Jezus is voor de leden van de Evangelische Broedergemeente allesbepalend voor het bereiken van geluk, hier en in het hiernamaals.
bij de foto: Passiespel in de Helena Christina-gemeente in Paramaribo